 |
| ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΜΕ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΜΕ ΘΥΡΣΟ ΚΑΙ ΤΥΜΠΑΝΟ ΣΕ ΠΑΝΘΗΡΑ. ΓΥΡΩ ΣΤΑ 100 Π.Χ. ΔΗΛΟΣ ΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΕΙΩΝ. |
ΔΙΟΝΥΣΟΣ-ΒΑΚΧΟΣ: Ο ΘΕΟΣ ΤΩΝ ΟΡΦΙΚΩΝ.
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΛΕΓΑΝ ΠΩΣ Ο ΔΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΒΑΚΧΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΓΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ΤΟ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΠΟΤΙΣΗΣ, ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΠΛΗΣΜΟΝΗΣ=(ΑΦΘΟΝΙΑΣ) ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ Η' ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΘΕΩΣΗ.
( ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΛΑΤΡΕΙΣ ΤΟΥ ΒΑΚΧΟΥ, ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ, ΜΑ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ.
ΠΙΝΟΥΝ, ΜΑ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ''ΙΕΡΗ ΜΑΝΙΑ'',
ΜΕΘΟΥΝ ΜΑ ΔΕΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ-ΑΝΑΓΕΝΝΙΟΝΤΑΙ.
Ο Βάκχος είναι ο θεός της μυστηριώδους νύχτας και, αντίθετα απο τον Απόλλωνα, είναι θεός του χειμώνα όπου ο σπόρος, ριγμένος βαθειά μέσα στη γη, αρχίζει να αναπτύσσεται με τη βοήθεια του υγρού στοιχείου, επαγγελλόμενος σε όλους την Άνοιξη.
Για αυτό στους Δελφούς τον χειμώνα σιγούσε ο Παιάνας, δηλαδή ο ύμνος προς τον Απόλλωνα και έδινε την θέση του στον Διθύραμβο, τον ύμνο προς τον θεό Βάκχο.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως ο Δίας μέσω του Βάκχου προσπάθησε να εισάγει στην ανθρωπότητα το διονυσιακό στοιχείο της πνευματικής διαπότισης, της θείας
πλησμονής-αφθονίας και της μεταμόρφωσης ή πνευματικής αναγέννησης που οδηγεί στην θέωση. Αυτο το πέτυχε με την συνεργασία της Σεμέλης.
Αλλά αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που είχε αποπειραθεί κατι τέτοιο. Πολλοί μιλάνε για δύο Βάκχους και άλλοι για τρείς. Σύμφωνα με τον ιστορικό Διόδωρο τον Σικελιώτη που έζησε τον πρώτο αιώνα προ Χριστού, οι αρχαίοι πίστευαν πως υπήρχαν τρείς Βάκχοι ή τρεις διαδοχικές ενσαρκώσεις του βάκχου.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΟ ΤΟΥ ΠΑΓΓΑΙΟΥ,
ΔΙΟΝΥΣΟΣ
Πάνω λοιπόν στο Παγγαίο μια θεϊκή μορφή, φωτεινή σαν ήλιος και ταυτόχρονα σκοτεινή σαν Αδης, πότε συσπασμένη από βακχικό οίστρο, πότε ήρεμη, όπως τα φύλλα του ιερού του φυτού, του κισσού, κυριαρχούσε ανάμεσα σε θνητούς και αθανάτους. Ο Διόνυσος, που το Ελληνικό του επίθετο Βάκχος και το Θρακικό του Σαβάζιος προέρχονται πιθανά από τελετουργικές κραυγές των πιστών του. Ένας ορφικός ύμνος αποκαλεί τον θεό “αγνό”, γιατί τα μυστήριά του είχαν για σκοπό να εξασφαλίσουν την επιβίωση του μύστη (πιστού) και μετά θάνατον, του έδιναν δηλαδή τη δυνατότητα να ξαναγεννηθεί μετά τον θάνατό του σε κάποια άλλη ύπαρξη, αιώνια. Αυτά τα μυστήρια άρχιζαν με εξαγνιστικές τελετουργίες.
Πάνω λοιπόν στο Παγγαίο μια θεϊκή μορφή, φωτεινή σαν ήλιος και ταυτόχρονα σκοτεινή σαν Αδης, πότε συσπασμένη από βακχικό οίστρο, πότε ήρεμη, όπως τα φύλλα του ιερού του φυτού, του κισσού, κυριαρχούσε ανάμεσα σε θνητούς και αθανάτους. Ο Διόνυσος, που το Ελληνικό του επίθετο Βάκχος και το Θρακικό του Σαβάζιος προέρχονται πιθανά από τελετουργικές κραυγές των πιστών του. Ένας ορφικός ύμνος αποκαλεί τον θεό “αγνό”, γιατί τα μυστήριά του είχαν για σκοπό να εξασφαλίσουν την επιβίωση του μύστη (πιστού) και μετά θάνατον, του έδιναν δηλαδή τη δυνατότητα να ξαναγεννηθεί μετά τον θάνατό του σε κάποια άλλη ύπαρξη, αιώνια. Αυτά τα μυστήρια άρχιζαν με εξαγνιστικές τελετουργίες.
Μέσα στα σκοτάδια της νύχτας, (Παυσανίας, Βιργιλίου Γεωργικά κ.λ.π.), ο πιστός έμενε γυμνός. Ο ιερέας τον έπλενε με αγιασμένο νερό, μετά τον άλειβε με πίτυρα και στο πρόσωπο τον άλειβε με γύψο κι έβαζε πάνω του νεβρίδα, δηλαδή δέρμα νεαρού ελαφιού, όπως για όλα αυτά μας λέγει ο Δημοσθένης στον Περί Στεφάνου λόγο του. Στη διάρκεια των δέκα ημερών που προηγούνταν της τελετουργίας αυτής, κατά τον Ρωμαίο Λίβιο, ο πιστός έπρεπε ν’ απέχει από κάθε σεξουαλική σχέση κι έτσι αγνός και καθαρισμένος κι από τα προσωπικά του αμαρτήματα αλλά κι από το αρχικό αμάρτημα των Τιτάνων, (που το όνομά τους προήλθε από τη λέξη τιτανός, που σήμαινε γύψος, ασβέστης), προγόνων του ανθρωπίνου γένους, όταν αυτοί είχαν κομματιάσει τον Διόνυσο Ζαγρέα, να προσέλθει στις εξαγνιστικές τελετές .
Τι ακριβώς όμως ήταν αυτός ο Διόνυσος Σαβάζιος των θρακών που είχε το μεγάλο μαντείο του στο Παγγαίο; Οι τελετές των παιδικών χρόνων του Βάκχου και ο μύθος του Λυκούργου μας ωθούν στο να πιστέψουμε (πράγμα που γίνεται πια σήμερα γενικά αποδεκτό) ότι ο Διόνυσος του Παγγαίου ήταν αρχικά ένας θεός του κυνηγιού και της αγροτικής ζωής, ένας θεός της φύσης και της βλάστησης, που εξασφάλιζε καλές σοδειές. Δεν ήταν όμως ποτέ ο Διόνυσος θεός του κρασιού και της κραιπάλης. Ούτε στην Ιλιάδα, ούτε στους παλιότερους ποιητές και συγγραφείς φαίνεται ο Διόνυσος νάχει τέτοια ιδιότητα. Την ιδιότητά του αυτή την προσέδωσαν οι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι, αιώνες μετά την αρχική του και καθαρή λατρεία από τους Θράκες, αλλά δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων αυτή επισκίασε τις υπόλοιπες, λιγότερο ευχάριστες αλλά πολύ περισσότερο σημαντικές ιδιότητες του μεγάλου θεού του Παγγαίου.
Ήταν λοιπόν η διονυσιακή λατρεία μια λατρεία με δύο πρόσωπα, ένα πρωταρχικό πρωτόγονο πρόσωπο κι ένα μεταγενέστερο επαναστατικό. Από τη μια βλέπουμε μια θρησκεία παραφροσύνης, ιερής μανίας, τρέλας και τρομερών τελετουργιών. Από την άλλη όμως βλέπουμε να υπάρχει μέσα στον βακχικό ενθουσιασμό μια άμεση εμπειρία του θείου κι επίσης ένας κανόνας εξαγνισμού και ηθικής ανύψωσης. Με τη διονυσιακή έξαρση, λέγει ο Πλάτων στον Φαίδρο του, ο άνθρωπος φθάνει στη μύηση. Αυτή τον απαλλάσσει από την άθλια κατάστασή του, τον κάνει να συμμετέχει στα προνόμια που παρέχει η θεότητα. Ο μύστης δέχεται τον θεό μέσα του, γίνεται “κατεχόμενος του θεού” όπως λέει ο ίδιος ο Πλάτων στον Ιωνα, ο ιστορικός Πορφύριος αλλά και μια επιγραφή από την Πριήνη της Μ. Ασίας.
Τι ακριβώς όμως ήταν αυτός ο Διόνυσος Σαβάζιος των θρακών που είχε το μεγάλο μαντείο του στο Παγγαίο; Οι τελετές των παιδικών χρόνων του Βάκχου και ο μύθος του Λυκούργου μας ωθούν στο να πιστέψουμε (πράγμα που γίνεται πια σήμερα γενικά αποδεκτό) ότι ο Διόνυσος του Παγγαίου ήταν αρχικά ένας θεός του κυνηγιού και της αγροτικής ζωής, ένας θεός της φύσης και της βλάστησης, που εξασφάλιζε καλές σοδειές. Δεν ήταν όμως ποτέ ο Διόνυσος θεός του κρασιού και της κραιπάλης. Ούτε στην Ιλιάδα, ούτε στους παλιότερους ποιητές και συγγραφείς φαίνεται ο Διόνυσος νάχει τέτοια ιδιότητα. Την ιδιότητά του αυτή την προσέδωσαν οι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι, αιώνες μετά την αρχική του και καθαρή λατρεία από τους Θράκες, αλλά δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων αυτή επισκίασε τις υπόλοιπες, λιγότερο ευχάριστες αλλά πολύ περισσότερο σημαντικές ιδιότητες του μεγάλου θεού του Παγγαίου.
Ήταν λοιπόν η διονυσιακή λατρεία μια λατρεία με δύο πρόσωπα, ένα πρωταρχικό πρωτόγονο πρόσωπο κι ένα μεταγενέστερο επαναστατικό. Από τη μια βλέπουμε μια θρησκεία παραφροσύνης, ιερής μανίας, τρέλας και τρομερών τελετουργιών. Από την άλλη όμως βλέπουμε να υπάρχει μέσα στον βακχικό ενθουσιασμό μια άμεση εμπειρία του θείου κι επίσης ένας κανόνας εξαγνισμού και ηθικής ανύψωσης. Με τη διονυσιακή έξαρση, λέγει ο Πλάτων στον Φαίδρο του, ο άνθρωπος φθάνει στη μύηση. Αυτή τον απαλλάσσει από την άθλια κατάστασή του, τον κάνει να συμμετέχει στα προνόμια που παρέχει η θεότητα. Ο μύστης δέχεται τον θεό μέσα του, γίνεται “κατεχόμενος του θεού” όπως λέει ο ίδιος ο Πλάτων στον Ιωνα, ο ιστορικός Πορφύριος αλλά και μια επιγραφή από την Πριήνη της Μ. Ασίας.
Η μεγάλη κι εκτεταμένη σ’ όλα τα θρακικά φύλα του Παγγαίου αλλά και στους Έλληνες που ήρθε αργότερα η λατρεία του Διονύσου -Σαβαζίου οδήγησε στη δημιουργία Διονυσιακών συλλόγων, οι οποίοι, ιδιαίτερα στην περιοχή του Παγγαίου και των Φιλίππων ήταν πολυάριθμοι και είχαν νεκρική μορφή, η οποία οφειλόταν στο ότι ο ίδιος ο Βάκχος θεωρούνταν και ήταν κυρίως ένας Θεός πέραν του τάφου. Οι άμοιροι νεκροί προσδοκούσαν απ’ αυτόν την ανάσταση. Αυτός τους παρείχε τη διαβεβαίωση μιας επιβίωσης της απλής ψυχής τους, στην οποία η ιδέα του ολοσχερούς θανάτου, της παντελούς εξαφάνισης φαινόταν ανυπόφορη. Κι αυτό το αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ένα επιτύμβιο μικρού παιδιού της ρωμαϊκής εποχής που βρέθηκε στο Δοξάτο στα μέσα του 19ου αιώνα κι αντιγράφηκε από τον Γάλλο αρχαιολόγο Leon HEUZEY μέσα στην εκκλησία, (σήμερα έχει πλέον χαθεί), το οποίο περιέχει τον σπαρακτικό θρήνο του πατέρα, ο οποίος απευθυνόμενος στο νεκρό παιδί του λέει σ’ ελεύθερη μετάφραση: Παιδί μου πράο, ενώ εμείς ταλαιπωρούμαστε από τις λύπες της ζωής, εσύ, όπως ακριβώς ζούσες έτσι θα ζεις και μέσα στα Ηλύσια Πεδία (εννοεί τον Παράδεισο των Αρχαίων).
Τώρα, είτε ή στιγματισμένες χάριν του Βρωμίου (Βάκχου) νύμφες θα σε κρατούν κοντά τους μέσα σ’ ανθισμένα λιβάδια, μαζί με τους σατύρους, είτε νεράϊδες με καλάθια στο κεφάλι θα σε ζητούν να πας κοντά τους, για να σέρνεις πρώτος την γιορταστική πορεία του Διονύσου με τις τελετουργικές δάδες. Γιατί έτσι αρέσει στους θεούς, να ζει με αιώνια μορφή εκείνος που αξιώνεται να λάβει την ανώτερη θεϊκή βούληση. Κι αυτή η θεϊκή βούληση δόθηκε σε σένα, που ακολούθησες τον σωστό δρόμο στη ζωή σου. Διότι δεν είναι εύκολο να ζήσει κανείς απλά στην ζωή του, όπως θα το ήθελε ο Θεός”.
Απηχεί λοιπόν αυτή η επιγραφή των ρωμαϊκών χρόνων του Δοξάτου το βαθύ ηθικό περιεχόμενο της Διονυσιακής Θρησκείας του Παγγαίου και της περιοχής του μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια και κατ’ επέκταση απηχεί τις αντιλήψεις των “πρωτόγονων” ελληνικών Θρακικών φύλων, τα οποία εν τούτοις, φαίνονται να ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για τη μέλλουσα ζωή και νάναι βέβαοι για την ύπαρξή της, μια βεβαιότητα που φαίνεται από τ’ ανάγλυφα που στόλιζαν τους τάφους των νεκρών τους, στα οποία, ενώ ποτέ σχεδόν δεν απεικονίζεται η μορφή αυτών των νεκρών, εν τούτοις πάντοτε απεικονίζονται τελετουργίες (όπως το ιερό συμπόσιο) ή μορφές (όπως ο Ήρωας Ιππέας) που έχουν σχέση με τη μέλλουσα ζωή. Είναι δηλαδή όλα τα επιτύμβια ανάγλυφα του Παγγαίου, σύμβολα ελπίδας ότι η ζωή δεν σταματά στον τάφο αλλ’ ότι επεκτείνεται πέραν αυτού και ίσως αρχίζει μετά τον τάφο.
Αυτό το πνευματικό περιεχόμενο που τόσο θυμίζει βασικές αρχές του Χριστιανισμού, παρμένο άραγε?
Στην αρχή αυτή η θρησκεία δεν είχε άλλο σκοπό, καθώς κι όλες οι αγροτικές θρησκείες, παρά να εξασφαλίσει την ανάσταση της νεκρής κατά τον χειμώνα φυτικής και ζωϊκής ζωής. Πότε αυτή άρχισε να φροντίζει και για την ανάσταση των πιστών της; Δεν γνωρίζουμε. Όμως δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι η διονυσιακή θρησκεία περίμενε ως την περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας για να μεριμνήσει για την ανάσταση των πιστών της. Αυτή πρέπει πολύ νωρίτερα ν’ ακολούθησε το παράδειγμα του Ορφισμού. Η ορφική αντίληψη, γεννημένη και βγαλμένη μέσα από τους κόλπους της διονυσιακής θρησκείας άσκησε με τη σειρά της τη δική της επίδραση σ’ αυτή την τελευταία και της αποτύπωσε τις δικές της εσχατολογικές ανησυχίες.
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ.
Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΨΥΧΗ ΠΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΙ.
Ο Ορφέας, που θεωρούνταν σαν γιός του Βάκχου, ήταν ο πρώτος ιερέας του της διονυσιακής λατρείας.
Κέντρα των Ορφικών υπήρχαν πολλά : στην Θάσο στην Θράκη και στα Τέμπη.
Εκεί στα Τέμπη υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Διόνυσο-Ζαγρέα όπου κάθε χρόνο γινόταν γιορτές και οι εκλεκτοί μυούνταν στα μυστήρια του θεού.
Οι τάξεις των μυημένων ήταν τρείς.Οι άντρες είχαν:
''Πρώτος βαθμός'' Οι <<μύστες του Βάκχου βρέφους>>
''Δεύτερος βαθμός'' Οι <<μύστες του ηρωικού Ηρακλή >>
''Τρίτος βαθμός'' Οι <<μύστες του θυσιασμένου Βάκχου >>
Το ίδιο και οι γυναίκες είχαν τρείς βαθμούς μύησης.
''Πρώτος βαθμός'' Οι << Νύμφες-φίλες της Περσεφόνης >>
''Δεύτερος βαθμός'' Οι << Μυστικές ερωμένες της Αφροδίτης>>
''Τρίτος βαθμός'' Οι << Θρηνούσες την Περσεφόνη >>
Όλοι οι λάτρεις μαζευόταν από τις γύρω περιοχές στεφανωμένοι με κισσό και φορόντας δέρματα ελαφιού. Όταν έφταναν και οι μύστες άρχιζαν όλοι να τραγουδάνε έναν ύμνο για τον θεό.
Στο τέλος αναφωνούσαν <<ευοί Βάκχε, ευοί >>.
Καθώς προχωρούσε η μέρα οι χοροί και τα τραγούδια δυνάμωναν κάτω από τους ήχους των αυλών και των τυμπάνων, αλλά και της λύρας που ήταν το όργανο του Ορφέα. Όταν έπεφτε η νύχτα το σκηνικό άλλαζε, γιατί οι υποψήφιοι ετοιμάζονταν για την μύηση.
Αυτή γινόταν σε ένα υπόγειο άντρο, ένα θολωτό σπήλαιο όπου έμπαινε κανείς μέσα απο μια μυστική είσοδο. Η σπηλιά φωτιζόταν με δαδιά, και από φυσικές ρωγμές του εδάφους έβγαινε θερμός αέρας από τα έγκατα της γης.
Σε ένα βωμό έκαιγε δάφνη και η ατμόσφαιρα γινόταν πιο μυστηριακή με την παρουσία μιας Σφίγκας.
Το τι αποκαλυπτόταν εκεί στον υποψήφιο κάποιοι φρόντισαν να μην μας είναι γνωστό ακόμα...
Ο Βάκχος σαν γιός της Δήμητρας ήταν αδελφός της Περσεφόνης. Η Περσεφόνη που αντιπροσωπεύει την Ψυχή του Κόσμου, είχε ήδη θυσιαστεί. Είχε ήδη διαμοιραστεί στους ανθρώπους, ώστε να μπορεί κάθε άνθρωπος μετέχοντας της ατομικής ψυχής να κάνει το δικό του ταξίδι στον κόσμο της ύλης. Ο Βάκχος ερχόταν σαν απελευθερωτής.
Αυτό το θείο δράμα δεν λαβαίνει χώρα μόνο μέσα στον κόσμο, αλλά και μέσα στον άνθρωπο. Το διονυσιακό στοιχείο θα ενεργούσε σαν απελευθερωτής. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να λάβει χώρα η ιερογαμία ανάμεσα στον Βάκχο και την Περσεφόνη κι αυτο θα γινόταν πάλι μέσα στον μυημένο την κατάληλη στιγμή.
ΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ ΟΡΓΙΑ.
Η διονυσιακή λατρεία των Ορφικών πέρασε στους Δελφούς, όπου λέγεται πως ήταν θαμμένο το σώμα του Βάκχου, γιατί σύμφωνα με μια παράδοση ο Απόλλωνας πρόλαβε και πήρε το διαμελισμένο σώμα του και το έθαψε στους Δελφούς.
Κάθε δυό χρόνια γινόταν στις πλαγιές του Παρνασσού τα λεγόμενα Διονυσιακά Όργια ( από τη λέξη έργα, δηλαδη τελετές και ιερουργίες )
Σαν γιός της Δήμητρας και αδελφός της Περσεφόνης, ο Βάκχος έπαιζε μεγάλο ρόλο στα μυστικά δρώμενα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Στην Ελευσίνα ήταν γνωστός σαν μυστικός Ίακχος ( ίακχος λεγόταν και η πομπή των Αθηναίων στα Ελευσίνια Μυστήρια )δηλαδή κύριος και γνώστης των ιαχών. Αυτές οι ιαχές ήταν λέξεις δίχως κανένα νόημα, ήταν όμως <<λέξεις δύναμης>> που εκφωνούσαν οι ιακχάζοντες λάτρεις του μέσα στην ιερή μανία τους.
Εδώ ο Ίακχος αντιπροσώπευε τον ''οίνο'' και η Δήμητρα τον ''άρτο'' αφού ήταν θεά των δημητριακών.
Από τις τελετές αυτές προήλθε το αρχαίο θέατρο, τα Μικρά και Μεγάλα Διονύσια. Τα Διονύσια όπως και τα Λήναια στην Αθήνα ήταν αφιερωμένα στον Διόνυσο.
Ο Βάκχος όπως προείπαμε ήταν θεός νυκτάλιος, γι' αυτο οι τελετές του ονομαζόταν νυκτάλια. Είναι ο νυχτερινός ήλιος που φωτίζει και αποκαλύπτει τις μυστικές πτυχές του υποκειμενικού κόσμου του ανθρώπου.Με αυτό τον φωτισμό η ψυχή εξαγνίζεται, ζεί και πάλι την θεία ευδαιμονία και ενώνεται με το πνεύμα. Αντιπροσωπεύει επίσης την πορεία του Ήλιου από την φθινοπωρινή ισημερία έως την εαρινή ισημερία, γι' αυτό και όλες οι γιορτές πρός τιμήν του τελούνταν αυτό το διάστημα.
Η Διονυσιακή λατρεία μπόρεσε και ενέπνευσε τους αρχαίους Έλληνες και τόνωσε το ενδιαφέρον τους στο δωδεκάθεο. Ο Διόνυσος έφερε τα μέσα για την επίτευξη της πνευματικής αναγέννησης στον άνθρωπο. Από την λατρεία αυτή προήλθε όχι μόνο το θέατρο (τραγωδία και κωμωδία ) αλλά και η αγάπη προς την ελευθερία, πνευματική και σωματική. Κατά την διάρκεια των εορτών του ελευθερώνονταν οι δούλοι, και οι Ρωμαίοι ακόμα τον λάτρευαν ως ελευθερωτή ( Liber ).
ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΟΣ ΜΕΣΣΙΑΣ,
ΕΝΑΣ ΜΕΣΣΙΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΑΚΟΜΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ.
Τώρα, είτε ή στιγματισμένες χάριν του Βρωμίου (Βάκχου) νύμφες θα σε κρατούν κοντά τους μέσα σ’ ανθισμένα λιβάδια, μαζί με τους σατύρους, είτε νεράϊδες με καλάθια στο κεφάλι θα σε ζητούν να πας κοντά τους, για να σέρνεις πρώτος την γιορταστική πορεία του Διονύσου με τις τελετουργικές δάδες. Γιατί έτσι αρέσει στους θεούς, να ζει με αιώνια μορφή εκείνος που αξιώνεται να λάβει την ανώτερη θεϊκή βούληση. Κι αυτή η θεϊκή βούληση δόθηκε σε σένα, που ακολούθησες τον σωστό δρόμο στη ζωή σου. Διότι δεν είναι εύκολο να ζήσει κανείς απλά στην ζωή του, όπως θα το ήθελε ο Θεός”.
Απηχεί λοιπόν αυτή η επιγραφή των ρωμαϊκών χρόνων του Δοξάτου το βαθύ ηθικό περιεχόμενο της Διονυσιακής Θρησκείας του Παγγαίου και της περιοχής του μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια και κατ’ επέκταση απηχεί τις αντιλήψεις των “πρωτόγονων” ελληνικών Θρακικών φύλων, τα οποία εν τούτοις, φαίνονται να ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για τη μέλλουσα ζωή και νάναι βέβαοι για την ύπαρξή της, μια βεβαιότητα που φαίνεται από τ’ ανάγλυφα που στόλιζαν τους τάφους των νεκρών τους, στα οποία, ενώ ποτέ σχεδόν δεν απεικονίζεται η μορφή αυτών των νεκρών, εν τούτοις πάντοτε απεικονίζονται τελετουργίες (όπως το ιερό συμπόσιο) ή μορφές (όπως ο Ήρωας Ιππέας) που έχουν σχέση με τη μέλλουσα ζωή. Είναι δηλαδή όλα τα επιτύμβια ανάγλυφα του Παγγαίου, σύμβολα ελπίδας ότι η ζωή δεν σταματά στον τάφο αλλ’ ότι επεκτείνεται πέραν αυτού και ίσως αρχίζει μετά τον τάφο.
Αυτό το πνευματικό περιεχόμενο που τόσο θυμίζει βασικές αρχές του Χριστιανισμού, παρμένο άραγε?
Στην αρχή αυτή η θρησκεία δεν είχε άλλο σκοπό, καθώς κι όλες οι αγροτικές θρησκείες, παρά να εξασφαλίσει την ανάσταση της νεκρής κατά τον χειμώνα φυτικής και ζωϊκής ζωής. Πότε αυτή άρχισε να φροντίζει και για την ανάσταση των πιστών της; Δεν γνωρίζουμε. Όμως δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι η διονυσιακή θρησκεία περίμενε ως την περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας για να μεριμνήσει για την ανάσταση των πιστών της. Αυτή πρέπει πολύ νωρίτερα ν’ ακολούθησε το παράδειγμα του Ορφισμού. Η ορφική αντίληψη, γεννημένη και βγαλμένη μέσα από τους κόλπους της διονυσιακής θρησκείας άσκησε με τη σειρά της τη δική της επίδραση σ’ αυτή την τελευταία και της αποτύπωσε τις δικές της εσχατολογικές ανησυχίες.
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ.
Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΨΥΧΗ ΠΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΑΤΟΜΙΚΗ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΙ.
Ο Ορφέας, που θεωρούνταν σαν γιός του Βάκχου, ήταν ο πρώτος ιερέας του της διονυσιακής λατρείας.
Κέντρα των Ορφικών υπήρχαν πολλά : στην Θάσο στην Θράκη και στα Τέμπη.
Εκεί στα Τέμπη υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Διόνυσο-Ζαγρέα όπου κάθε χρόνο γινόταν γιορτές και οι εκλεκτοί μυούνταν στα μυστήρια του θεού.
Οι τάξεις των μυημένων ήταν τρείς.Οι άντρες είχαν:
''Πρώτος βαθμός'' Οι <<μύστες του Βάκχου βρέφους>>
''Δεύτερος βαθμός'' Οι <<μύστες του ηρωικού Ηρακλή >>
''Τρίτος βαθμός'' Οι <<μύστες του θυσιασμένου Βάκχου >>
Το ίδιο και οι γυναίκες είχαν τρείς βαθμούς μύησης.
''Πρώτος βαθμός'' Οι << Νύμφες-φίλες της Περσεφόνης >>
''Δεύτερος βαθμός'' Οι << Μυστικές ερωμένες της Αφροδίτης>>
''Τρίτος βαθμός'' Οι << Θρηνούσες την Περσεφόνη >>
Όλοι οι λάτρεις μαζευόταν από τις γύρω περιοχές στεφανωμένοι με κισσό και φορόντας δέρματα ελαφιού. Όταν έφταναν και οι μύστες άρχιζαν όλοι να τραγουδάνε έναν ύμνο για τον θεό.
Στο τέλος αναφωνούσαν <<ευοί Βάκχε, ευοί >>.
Καθώς προχωρούσε η μέρα οι χοροί και τα τραγούδια δυνάμωναν κάτω από τους ήχους των αυλών και των τυμπάνων, αλλά και της λύρας που ήταν το όργανο του Ορφέα. Όταν έπεφτε η νύχτα το σκηνικό άλλαζε, γιατί οι υποψήφιοι ετοιμάζονταν για την μύηση.
Αυτή γινόταν σε ένα υπόγειο άντρο, ένα θολωτό σπήλαιο όπου έμπαινε κανείς μέσα απο μια μυστική είσοδο. Η σπηλιά φωτιζόταν με δαδιά, και από φυσικές ρωγμές του εδάφους έβγαινε θερμός αέρας από τα έγκατα της γης.
Σε ένα βωμό έκαιγε δάφνη και η ατμόσφαιρα γινόταν πιο μυστηριακή με την παρουσία μιας Σφίγκας.
Το τι αποκαλυπτόταν εκεί στον υποψήφιο κάποιοι φρόντισαν να μην μας είναι γνωστό ακόμα...
Ο Βάκχος για τους Ορφικούς ήταν το ενοποιητικό στοιχείο
του σύμπαντος. Το στοιχείο αυτό υπήρχε μέσα στον άνθρωπο και έπρεπε να καλλιεργηθεί με τη μορφή του θείου βρέφους με τη βοήθεια του Ερμή, του αγγελιαφόρου των θεών. Ο Βάκχος σαν γιός της Δήμητρας ήταν αδελφός της Περσεφόνης. Η Περσεφόνη που αντιπροσωπεύει την Ψυχή του Κόσμου, είχε ήδη θυσιαστεί. Είχε ήδη διαμοιραστεί στους ανθρώπους, ώστε να μπορεί κάθε άνθρωπος μετέχοντας της ατομικής ψυχής να κάνει το δικό του ταξίδι στον κόσμο της ύλης. Ο Βάκχος ερχόταν σαν απελευθερωτής.
Αυτό το θείο δράμα δεν λαβαίνει χώρα μόνο μέσα στον κόσμο, αλλά και μέσα στον άνθρωπο. Το διονυσιακό στοιχείο θα ενεργούσε σαν απελευθερωτής. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να λάβει χώρα η ιερογαμία ανάμεσα στον Βάκχο και την Περσεφόνη κι αυτο θα γινόταν πάλι μέσα στον μυημένο την κατάληλη στιγμή.
ΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ ΟΡΓΙΑ.
Η διονυσιακή λατρεία των Ορφικών πέρασε στους Δελφούς, όπου λέγεται πως ήταν θαμμένο το σώμα του Βάκχου, γιατί σύμφωνα με μια παράδοση ο Απόλλωνας πρόλαβε και πήρε το διαμελισμένο σώμα του και το έθαψε στους Δελφούς.
Κάθε δυό χρόνια γινόταν στις πλαγιές του Παρνασσού τα λεγόμενα Διονυσιακά Όργια ( από τη λέξη έργα, δηλαδη τελετές και ιερουργίες )
Σαν γιός της Δήμητρας και αδελφός της Περσεφόνης, ο Βάκχος έπαιζε μεγάλο ρόλο στα μυστικά δρώμενα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Στην Ελευσίνα ήταν γνωστός σαν μυστικός Ίακχος ( ίακχος λεγόταν και η πομπή των Αθηναίων στα Ελευσίνια Μυστήρια )δηλαδή κύριος και γνώστης των ιαχών. Αυτές οι ιαχές ήταν λέξεις δίχως κανένα νόημα, ήταν όμως <<λέξεις δύναμης>> που εκφωνούσαν οι ιακχάζοντες λάτρεις του μέσα στην ιερή μανία τους.
Εδώ ο Ίακχος αντιπροσώπευε τον ''οίνο'' και η Δήμητρα τον ''άρτο'' αφού ήταν θεά των δημητριακών.
Από τις τελετές αυτές προήλθε το αρχαίο θέατρο, τα Μικρά και Μεγάλα Διονύσια. Τα Διονύσια όπως και τα Λήναια στην Αθήνα ήταν αφιερωμένα στον Διόνυσο.
Ο Βάκχος όπως προείπαμε ήταν θεός νυκτάλιος, γι' αυτο οι τελετές του ονομαζόταν νυκτάλια. Είναι ο νυχτερινός ήλιος που φωτίζει και αποκαλύπτει τις μυστικές πτυχές του υποκειμενικού κόσμου του ανθρώπου.Με αυτό τον φωτισμό η ψυχή εξαγνίζεται, ζεί και πάλι την θεία ευδαιμονία και ενώνεται με το πνεύμα. Αντιπροσωπεύει επίσης την πορεία του Ήλιου από την φθινοπωρινή ισημερία έως την εαρινή ισημερία, γι' αυτό και όλες οι γιορτές πρός τιμήν του τελούνταν αυτό το διάστημα.
Η Διονυσιακή λατρεία μπόρεσε και ενέπνευσε τους αρχαίους Έλληνες και τόνωσε το ενδιαφέρον τους στο δωδεκάθεο. Ο Διόνυσος έφερε τα μέσα για την επίτευξη της πνευματικής αναγέννησης στον άνθρωπο. Από την λατρεία αυτή προήλθε όχι μόνο το θέατρο (τραγωδία και κωμωδία ) αλλά και η αγάπη προς την ελευθερία, πνευματική και σωματική. Κατά την διάρκεια των εορτών του ελευθερώνονταν οι δούλοι, και οι Ρωμαίοι ακόμα τον λάτρευαν ως ελευθερωτή ( Liber ).
ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΟΣ ΜΕΣΣΙΑΣ,
ΕΝΑΣ ΜΕΣΣΙΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΑΚΟΜΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ.
 |
| O ΒΑΚΧΟΣ, ΩΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ - ΖΑΓΡΕΑΣ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΜΕ ΚΕΡΑΤΑ, ΕΠΕΙΔΗ ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΣΚΟΤΩΣΑΝ ΟΙ ΤΙΤΑΝΕΣ, ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΤΑΥΡΟΥ . ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΙ ΑΠΟΣΑΦΙΝΙΣΜΟΙ Η ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΝΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΟΥ ΑΔΗ, ΕΧΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ, ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΗΝ ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΟΤΙ ΕΤΣΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟ. Για τις εκστρατείες του Διονύσου στην ανατολή, λαμβάνουμε ώς κύρια πηγή το "Περί Ίσιδος και Οσίριδος" του Πλουτάρχου κεφ. 13. <<Και όταν εβασίλευε ο Όσιρις τους μέν Αιγύπτιους αμέσως απήλλαξε από την γεμάτη στερήσεις θηριώδη ζωή αφού τους δίδαξε την γεωργία,τους εθέσπισε νόμους και τους δίδαξε να τιμούν τους θεούς (σημ: αστρονομία, φιλοσοφία, τέχνη, μυθολογία). Μετά ταξίδεψε σε όλη τη γή και εξημέρωσε τους τρόπους των ανθρώπων και ελάχιστες φορές μάλιστα χρειάστηκε τα όπλα γιατί τις περισσότερες φορές τους έθελγε μέσω της μουσικής, του τραγουδιού και της πειθούς του λόγου. Γι'αυτό και οι Έλληνες πίστευαν ότι είναι ο ίδιος με τον Διόνυσο>> 
Ο δε Νόννος αναφέρει ότι επικεφαλής της εκστρατείας του Διονύσου στην ανατολή ήταν ο Οφέλτης ο οποίος δεν είναι άλλος από τον Αστερίωνα. Ο Διόνυσος σε γενικές γραμμές συμβολίζει την κάθοδο και άνοδο των ψυχών σε σχέση με τον ενδοκοσμικό νου και τον Σείριο (Όσιριος),σε άμεση σχέση τις φάσεις της Σελήνης ως υιός της Περσεφόνης (βλ. Ορφικούς Ύμνους προς Διόνυσον, Περσεφόνη, Εύβουλο),με ευρύτερες συμβολικές απολήξεις στο πολιτισμικό υπόβαθρο του Μεσογειακού χώρου και δή του ελλαδικού.
Όπως αναφέρει και ο Ευριπίδης στις "Βάκχαι" στίχο 270: <<<<Δύο δυνάμεις πρωτοήρθαν στους ανθρώπους, η θεά ΔΗΜΗΤΡΑ ή Γή ή όπως θέλεις πές την που θρέφει τους ανθρώπους. Μετά ήρθε της ΣΕΜΕΛΗΣ γόνος ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ που με τον οίνο (σημείωση γραφόντα: αναφέρεται όχι μόνον στον οίνο καθ'αυτό ώς ποτό,αλλά στο νηπενθές νάμμα των μυστηρίων,της μουσικής,του χορού,του πολιτισμού και των τεχνών) παύει τη λύπη των θνητών.Και σαν χορταίνουν το ποτό απ'του αμπελιού τη ροή,ύπνο δίνει και λήθη στα κακά της ημέρας.Θεός χύνεται σπονδή στους αθανάτους ώστε για χάρη του οι θνητοί να μην στερούνται πλούτη.
Τον περιγελάς που στον ΜΗΡΟ είναι ραμμένος; Θα σου εξιστορρίσω μία όμορφη ιστορία: Όταν ο ΖΕΥΣ απ'τη φωτιά του κεραυνού τον πήρε στον Όλυμπο τον έφερε ώς θείον βρέφος. Η ΉΡΑ βάλθηκε να τον διώξει από τον ΟΥΡΑΝΟ. Ο ΖΕΥΣ σαν μέγας θεός κάτι άλλο μηχανεύθει. Απ'τον ΑΙΘΕΡΑ που κυκλωνει τη χθόνα μέρος κόβει και φτιάχνει άλλον ΔΙΟΝΥΣΟ και ΟΜΗΡΟ τον δίνει να πάψει το νείκος της για το Διόνυσο. Και με τα χρόνια είπανε πως τράφηκε ραμμένος μέσα στου Δία το Μηρό και το μετέλλαξαν σε ΟΜΗΡΟΣ κι έτσι το μύθο πλάσανε πώς τάχα ο Διόνυσος ήταν όμηρος της Ήρας>>. Ο ΑΣΤΕΡΙΩΝ ως Υιός του Κομήτου (βλ. "Αργοναυτικά" Ορφέως στίχο 164) σχετίζεται άμεσα με την Κρήτη και τον (πρό)Μινωϊκό πολιτισμό της. Ας μην ξεχνάμε ότι η Κρήτη έλαβε το όνομά της από τον βασιλιά Κρίς ενώ πριν ονομαζόταν Αίθρα.
Ο Αστερίων έλαβε ως σύζυγο την Ευρώπη και "υιοθέτησε" τους υιούς της από τον Δία, τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδώνα. Οι παραπάνω πληροφορίες συνδέονται κυρίως με τα Αστερούσια Όρη και τον Τσούτσουρα, το πιθανό μέρος συνάντησης του Μίνωα με τον Δία, όπου κάθε 9 έτη ελάμβανε τους νόμους του βασιλείου του και όπως αναφέρει ο Όμηρος εννεαώρως εβασίλευε.Ο δε Αστερίων κατά την παράδοση συνδέεται και με τον Μινώταυρο. Στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους διαβάζουμε σχετικά: <<Στην Κρήτη,ο Ταύρος ταυτίζεται με τον Ουρανό και τον Ήλιο που γονιμοποιούν τη Γή, ενώ το θηλυκό στοιχείο συσχετίζεται με τη Σελήνη, που το σχήμα της θυμίζει τα κέρατα. Έτσι, ο Γάμος του Ταύρου με την Αγελάδα, είναι μαζί Γάμος Ήλιου και Φεγγαριού. Αργότερα, τα πρόσωπα του Ιερού αυτού Γάμου τα υποδύεται ο Βασιλιάς και η Βασίλισσα της Κνωσού που το όνομά της Πασιφάη δηλαδή Ολόφωτη, δείχνει ακριβώς τη σχέση Βασίλισσας-Θεάς με την Σελήνη. Ο Υιός της ο Μινώταυρος, άνθρωπος με κεφαλή Ταύρου, λέγεται και <<Αστερίων>>,γιατί και αυτός, όπως και ο πατέρας του σχετίζεται με τον έναστρο ουρανό...>> Στον Ορφικό Ύμνο στο Διόνυσο αναφέρεται: <<Τον βαρυβρόντη Διόνυσο που Ευάν Ευοί κραυγάζει, τον πρωτογενή που έχει δυό φύσεις και γεννήθει τρείς φορές τον Βασιλέα Βάκχειο που ζεί μέσα στους αγρούς, τον Δίμορφο,το Διπλοκερασφόρο,τον Κισσοστεφανομένον, τον Απόκρυφον που είναι Βακχικός,Αγνός,με Ταύρου Πρόσωπο>> Τα παραπάνω σχετίζονται και με την Αμάλθεια Αίξ που έθρεψε τον νεογέννητο Δία στο Ιδαίον Άντρον όπως και με τους Ιδαίους δάκτυλους και τους Κορυβαντικούς Χορούς, τους Κουρήτες και την θεμελίωση του Μινωικού Πολιτισμού που σαν κυρίαρχο σύμβολο είχε τον Διπλούν Πέλεκυν και τον Ταύρο πάνω στην μητριαρχική πελασγική Κρήτη.
Ένα πρόχειρο συμπέρασμα είναι ότι ο Αστερίων συνδέεται άμεσα με τον Διόνυσο. Κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο πρώτος είναι προσωποποιήση του δευτέρου. Αν ο Διόνυσος είναι κάτι το πολύ γενικό στα δισερεύνητα πλαίσια της μυθολογίας, τότε ο Αστερίων είναι κάτι πιο ειδικό. Δύο στοιχεία που ρίχνουν αρκετό φως στα μυστήρια που περικλείουν το πρόσωπο του Διονύσου μέσα στην μυθολογία.
Αυτό μπορεί ίσως να μην σημαίνει ότι ο Αστερίων και οι υπόλοιποι Αργοναύτες ήταν φυσικά ιστορικά πρόσωπα αλλά προσωποποιήσεις που απεικονίζουν συμβολικές μυθολογικές/κοσμογονικές/ψυχοκαθοδικές καταστάσεις με απολήξεις στην χθόνα. Ό,τι ισχύει δλδ και με τους θεούς αλλά σε ακόμη ευρύτερα επίπεδα, με την διαφορά ότι ο Διόνυσος ενσαρκώνει τους θεούς από το μικροκοσμικό-υποατομικό ως το μακροκοσμικό-υπερκόσμιο επίπεδο ως δομή ή έκφραση ενός νου παρά ως οντότητα. Άλλωστε αυτά θα τα δούμε σε μελλοντικούς χρόνους οταν έρθουν περισσότερα στοιχεία στο φως.
Αφού δεν αφήσαμε ασαφές και αυτό το ζήτημα, αλλά σηματοδοτήσαμε κάποιες πτυχές του, πάμε παρακάτω.
Οι απόγονοι ή το αποτέλεσμα της εκστρατείας του Αστερίωνος στην ανατολή είναι οι Δραβίδες και ο Ινδικός πολιτισμός. Η σχέση της ελληνικής φιλοσοφίας με τις ανατολικές θρησκείες είναι άμεση και πολύ στενή με τη χαώδη διαφορά ότι οι θρησκείες -ανατολικές και μη- είναι δόγματα δηλαδή κλειστές σε νέες ιδέες, ενώ η φιλοσοφία είναι ανοικτή σε διαρκώς νέες ιδέες.
Έχουν όμως πάρα πολλά κοινά με την Κοσμοθεώρηση των Ελλήνων και κυρίως των Πυθαγορίων, των Πλατωνικών και του Ηράκλειτου. Ίσως οι Έλληνες φιλόσοφοι να σχετίζονται με τους Ντέβα Αβατάρ του Ινδουϊσμου... Η ινδουιστική φιλοσοφία μιλάει για έναν υλικό κόσμο ψευδαισθήσεων όμοιο με το "Μή όν" των Ελλήνων και κυρίως των επικούριων, των σοφιστών (με άλλες διαφορές) και των σκεπτικών.
Η ύλη διαρκώς υπόκειται στον νόμο της φθοράς γιʼ αυτό και δεν μπορεί να συλληφθεί από τον νου μας μέσω των αισθήσεών μας, καθώς αυτό που παρατηρούμε τώρα μετά από λίγο θα αλλάξει, ακόμη κι εμείς οι ίδιοι θα αλλάξουμε. Πάνω σε αυτή τη λογική έρχεται η πλατωνική φιλοσοφία σαφώς επηρεασμένη από την ελεατική να υποστηρίξει ότι το Όλον είναι Πολλά και Έν με τη διαφορά ότι κάποιοι εκ των Ελεατών όπως ο Ζήνων και ο Παρμενίδης υποστήριξαν ότι το Έν προϋπάρχει των Πολλών και κάποιοι εξ αυτών όπως ο Εμπεδοκλής υποστήριξαν ότι το Έν και τα Πολλά συνυπάρχουν.
Ο δε Πλάτων θεώρησε ότι στον Υλικό κόσμο επικρατεί η Λήθη ενώ στον κόσμο των Ιδεών η Α-λήθεια και σκοπός όλων των όντων είναι η ανέλιξη προς αυτήν, κάτι ανάλογο με τον πραγματικό σκοπό της ζωής στον ινδουισμό και κυρίως τον Μπεκτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα η φιλοσοφική θεώρηση του οποίου άρχισε να προσδιορίζει τα λεπτά όρια μεταξύ ινδουιστικής φιλοσοφίας ,θρησκείας και μυστικισμού.
Ο Κρίσνα ο "άπειρα ελκυστικός" του ινδουισμού επί της ουσίας είναι ο "άπειρα ελκυστικός" κόσμος των Ιδεών του Πλάτωνα και σκοπός των ψυχών είναι κατά τον Πλάτωνα η συναναστροφή με τις αληθινές Ιδέες προς αυτόβουλη και συνειδητή μείωση των υλικών παθών, με αποτέλεσμα την λύτρωση των ψυχών και την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά της ύλης και της διαρκούς παλιγγενεσίας (μετεμψύχωσης) θεωρία σαφώς προερχόμενη από τους Ορφικούς και του Πυθαγόρειους.
Ο Κόσμος των Ιδεών λοιπόν είναι το αληθινό ΕΙΝΑΙ το οποίο είναι κάτι σαν καθαρό φως και αείζωη ενέργεια αλλά περισσότερο ιδεατό. Ωστόσο ο Πλάτων διατηρώντας ταυτόχρονα και τις παραδόσεις των προσωκρατικών Ελεατών ως προς το ΈΝ διατύπωσε ότι το ΕΝ είναι διφυές ως ΕΝ τέλειο (ενέργεια) και ως Μονάδα εξελίσιμη (ύλη) εντός του οποίου ωστόσο το αρχικό ΈΝ το πλατωνικό Αγαθόν διατηρεί την υπερβατικότητά του σε σχέση με το όντως Όν ή Μονάδα η οποία μετέχει στο γίγνεσθαι και συνεπώς είναι ταυτόχρονα καλή και κακή ή ορθότερα φθαρτή και άφθαρτη.
Ο δε Αριστοτέλης αναφέρει ότι το Όλον είναι Ουσία. Πάνω στην έννοια του καλού και του κακού ο Ηράκλειτος αναφέρει "Το καλό και το κακό είναι ένα και το αυτό" απόσπασμα 58 όσον αφορά το Όλον, ενώ όσον αφορά το ΈΝ λέει Ένα είναι το σοφό, να γνωρίσεις τον λόγο που κυβέρνησε τα πάντα μέσω των πάντων" στο απόσπασμα 41. Διαβάζοντας στο βιβλίο "Τέλειες ερωτήσεις τέλειες απαντήσεις" του Σουάμι Πραμπουπάντα σελ. 35 <<Βασάμσι τζιρνάνι γιατά βιχάγια , που σημαίνει "Τώρα φοράς ένα πουκάμισο και όταν παλιώσει θα το πετάξεις και θα πάρεις άλλο">> βρίσκουμε την ρήση του Ηράκλειτου που αναφέρει <<αθάνατοι θνητοί , θνητοί αθάνατοι>> και "είναι τέρψη ή θάνατος για τις ψυχές να γίνονται υγρές. Τέρψη είναι η πτώση στη γέννηση.
Η ζωή μας γεννιέται από τον θάνατό τους και η ζωή μας γεννιέται από τον θάνατό τους" απόσπασμα . Συνεχίζοντας τον Διάλογό του ο Πραμπουπάντα στον διάλογό του (σχεδόν πλατωνικό) συνεχίζει λέγοντας "Τί είναι αυτό που αλλάζει το άλλο ; Τι είναι αυτό που μένει σταθερό; (θυμίζοντας τον διάλογο "Τίμαιο" που ρωτάει ο Σωκράτης "Τι είναι αυτό που υπάρχει αεί και δεν γεννήθηκε και τί εκείνο που διαρκώς γίνεται;) Συνεχίζοντας ο Σουάμι: Το ΆΤΜΑ (ψυχή).Από τη μία ζωή στην άλλη. Ο πραγματικός σου εαυτός. Ποιός είναι αυτός που μιλάει μέσα σου;Ποιός είναι αυτός που μιλάει μέσω εμού;" Πάνω σε αυτό υπενθυμίζω το σοφό γνωμικό των προγόνων μας ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΟΝ σε ισορροπία πάντα με το ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ. Ο Κρίσνα και το Άτμα. Ο Απόλλων και ο Διόνυσος. Το ΕΝ και τα Πολλά. Η Ύλη και η Ενέργεια. Το Είναι και το Μη Είναι. Η Ψυχή και ο Θεός. Εντός του Γίγνεσθαι των προσωκρατικών "ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ" που θα έλεγε και ο Ηράκλειτος. Τα πάντα μεταστοιχειώνονται σε διάφορες μορφές ύλης και ενέργειας και η ανθρώπινη ύπαρξη και υπόσταση είναι μέρος τους εμπεριέχοντας τον ανθρώπινο λόγο ως μέρος του συμπαντικού ο οποίος μετέχει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, χρόνου και αιωνιότητας, ύλης και ενέργειας.
"Όσο μακριά κι αν σε βγάλει ο δρόμος τα πέρατα της ψυχής δεν θα τα βρείς, τόσο βαθύ λόγο εμπεριέχει λέει ο Ηράκλειτος αποσπ. 45 και "Σʼ όλους τους ανθρώπους έχει δοθεί η αυτογνωσία και η φρόνηση 116,"στα ίδια ποτάμια μπαίνουμε και δεν μπαίνουμε είμαστε και δεν είμαστε" απόσπ. 49 αλλά ταυτόχρονα "αδύνατον να μπούμε δύο φορές στον ίδιο ποταμό" απόσπασμα 91 καθώς τα πάντα μεταβάλλονται όπως "το πυρ ζει το θάνατο της γης, κι ο αέρας το θάνατο του πυρός, το ύδωρ το θάνατο του αέρα και η γή του ύδατος Ηράκλ. απόσπ. 76.
Βάση του Ινδουισμού και των ανατολικών φιλοσοφιών τα πάντα μεταστοιχειώνονται και αποτελούν μία πλάνη για τον άνθρωπο (Μάγια) διότι τίποτε δεν κρατάει για πάντα και δεν υπάρχει αμετάβλητο, ενώ το μόνον αληθινό είναι η ουσία των πάντων το άπειρα ελκυστικό (Κρίσνα) είναι αυτό που υπάρχει αμετάβλητο σαν κοσμική ενέργεια (Ατμα) και σκοπός της είναι η επιστροφή προς την ευδαιμονία (Νιρβάνα) μέσω της διαλεκτικής μας σχέσης με τη ζωή και το θάνατο (Διαλογισμός) και της άσκησης/αναπνοής του αθλητισμού-άθλων (Γιόγκα/Ζέν).
"Διόνυσος και Αϊδης εν και το αυτό" Ηράκλειτος απόσπ. 15. ΓΙΝ και ΓΙΑΝΓΚ... Ο Ηράκλειτος και ο Πλάτων ήταν δύο από όλους τους Έλληνες. Την "ελληνικότητα" του πολιτισμού της ανατολής ήρθε να ενδυναμώσει και να αναζωπυρώσει η εκστρατεία ελλογοποίησης του Αλεξάνδρου στην Ανατολή, όπου εκεί συνάντησε πολιτισμούς που του είπαν "κι εμείς Έλληνες είμαστε" και ο ίδιος συχνά τους έλεγε "Και τώρα μπορείτε να καλείστε Έλληνες". Κατά κάποιο παράδοξο (;;;) τρόπο συναντούμε στοιχεία και σύμβολα του ελληνικού πολιτισμού όχι μόνον στις Ινδίες, αλλά και στην Νότια Κίνα και στο Θιβέτ. αν παρατηρήσουμε φυσιογνωμικά και πολιτισμικά την φυλή των Καλάς στο Αφγανιστάν ή την φυλή Σίκχ (Σινδούς) στα σύνορα του Πακιστάν θα βγάλουμε αρκετά σημαντικά συμπεράσματα. Μετά από αυτά ας σκεφτούμε τον ρόλο των Ταλιμπάν απέναντι στην παγκοσμιοποίηση ως πυρήνας αντίδρασης καθώς και τον πνευματικό ρόλο των Σούφι της βόρειας Ινδίας και του Θιβέτ στην Ασιατική Ήπειρο.
Ας μην ξεχνάμε ότι κατά την μυθολογία ο Διόνυσος μεγάλωσε στο όρος της Νύσσας (βλ. "Αλεξάνδρου Ανάβασις" του Αρριανού Δ/27 Ι ) αλλά και λαμβάνοντας υπʼ όψιν το ακόλουθο απόσπασμα του Αρριανού από τα "Ινδικά" (Ε 12) σχετικά με την καταγωγή των Σίβας ή Σίνδων και λαμβάνοντας υπʼ όψιν την ετυμολογική συγγένεια των Σίβας με την Ινδική Θεότητα Σίβα....: <<Όσον αφορά τους Σίβας οι οποίοι ήταν γένος Ινδικόν επειδή ορισμένοι τους είδαν να ντύνονται με δέρματα, ισχυρίζονται ότι είναι υπολείμματα του στρατού εκ της εκστρατείας του Ηρακλέους επειδή μάλιστα οι Σίβαι φέρουν και ράβδο ώς ανάμνησιν του ροπάλου του Ηρακλέους>>. ενώ στα "Αργοναυτικά" του Ορφέως στίχος 1046 διαβάζουμε: <<Επειτα τρέχοντες (η Μήδεια και ο Ιάσων) το ρεύμα του ποταμού Φάσι λογω ανοησιών εις το μέσο της πεδιάδος έφτασαν που κατοικούν οι Γυμνοί,οι Βουονόμαι,και οι αγρότες Άρκυες,επίσης και η φυλή των Κερκετικών υπερήφανων Σινδών>>. Η σημερινή φυλή των Σίντ δλδ. Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε Ιερείς στο Θιβέτ σε τελετουργικό χορό. Παρατηρήστε τις περικεφαλαίες που φοράνε. Σας θυμίζουν τίποτα;
ΟΠΩΣ ΟΛΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΛΟΙΠΟΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΑΣ ΕΔΩΣΑΝ ΤΑ ΦΩΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΚΑΠΗΛΕΥΤΗΚΑΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΑ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΓΙΑ ΑΛΛΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ........
Ο ΝΟΩΝ ΝΟΕΙΤΩ........ |
